هفته‌گذشته کارشناسان ناسا در هوستون تگزاس اعلام کردند که می‌خواهند یک فضاپیمای 400تنی را هواکنند تا این مأموریت 30 ماهه را انجام دهد.
اما چون فرستادن این جرم سنگین به فضا از روی زمین انرژی زیادی را می‌طلبد، ناسا اعلام کرده، ابتدا قطعات این فضاپیما به مدار زمین فرستاده می‌شود و بعد آن‌ها را در مدار زمین به هم وصل می‌کنند و سفر از مدار زمین شروع می‌شود. این سفر 30 ماهه، احتمالا سال 2028 شروع می‌شود و تا 2031 ادامه خواهد داشت.
حدود سال 2003 بود که آمریکایی‌ها اعلام کردند می‌خواهند تا سال 2018 دوباره به ماه برگردند و با اعلام این خبر، هیجان برنامه‌های فضایی در دهه 1970 را دوباره زنده کردند. اما چند روز بعد از اعلام این خبر، روسها اعلام کردند که تا پیش از رسیدن آمریکایی‌ها به ماه، ما پایگاه فضایی خود در ماه را راه‌انداخته‌ایم، «آمریکایی‌ها وقتی به ماه رسیدند، اگر چیزی احتیاج داشتند، سری به پایگاه ما بزنند!»
ظاهرا روسها منابع زیرزمینی خوبی در ماه پیدا کرده‌اند که می‌تواند همه نیازهای اولیه برای راه‌اندازی زندگی در ماه را تأمین کند. گویا هیجان مسابقات فضایی دارد دوباره زنده می‌شود. این‌طور بود که سه سال پیش، جرج بوش در ژستی شبیه مرحوم کندی که در اوایل دهه 1960 خواستار تمرکز تمام تلاش دست‌اندرکاران علوم و صنایع آمریکا برای سفر به ماه شده‌بود، اعلام کرد که ما باید حتما تا سال 2020 به ماه و بعد از آن به مریخ برویم. دراین بین اما روسها فعلا ساکت هستند. روسها که از وقایع دهه 1960 درس بزرگی گرفته‌اند، دیگر نمی‌خواهند نقش یک خرگوش شلوغ و پرسروصدا را بازی کنند که سرانجام از لاک‌پشت شکست خورد.
راکت جدید
مهم‌ترین وسیله‌ای که می‌تواند امکان سفر به فراتر از مدار زمین را تأمین کند، راکتی قوی باید باشد. در مأموریت آپولو، به‌دلیل کوتاه بودن مأموریت و سبک بودن تجهیزات، راکت‌های معمولی آن زمان می‌توانستند، به راحتی این سفر را انجام دهند. این سفر با راکت ساترن 5 (Saturn V) انجام شد.
اما برای یک سفر طولانی و با تجهیرات کافی نیاز به راکت‌های قوی‌تری است. چند وقت پیش، ناسا آمار طرحی برای ساخت راکتی با چنین توانی را داد: «آرس 5» (Ares V). این موشک قرار است سفر به ماه و بعدش مقدمات سفر به مریخ را انجام دهد.
هتل 5 ستاره رباتیک
در برنامه ناسا برای سفر به مریخ، اعلام شده قرار است مکانی برای محل اقامت فضانوردان و یک آزمایشگاه در آنجا توسط ربات‌ها ساخته شود. اگر همه‌چیز طبق برنامه پیش برود، چهار مرد و سه زن در یک سفر ۶ تا ۷ ماهه به مریخ می‌روند و حداقل ۱۶ ماه را در این هتل مریخی می‌گذرانند و سپس به زمین برمی‌گردند.
طبق این برنامه قرار است که راکت‌های آرس5، قطعات این فضاپیما را برای سرهم‌شدن به مدار زمین ببرند و سپس بقیه سفر پس از وصل شدن این قطعات به هم، توسط این فضاپیما انجام می‌شود. توی این فضاپیما یک گلخانه هست که فضانوردان می‌توانند میوه و سبزی پرورش بدهند.
برای تأمین آب‌وهوا این فضانوردان از سامانه‌های بازیافت ویژه این مواد استفاده می کنند، به‌این ترتیب فضاپیما آب و اکسیژن کمتری حمل می‌کند. با وجود تمام پیش‌بینی‌ها به‌نظر می رسد این نقشه، دو نقطه ضعف داشته باشد. اولین نقطه ضعف مسئله حفاظت فضانوردان از تشعشات کیهانی است و دومین مورد مشکلات روحی و روانی فضانوردان است.
شاید پخش برنامه‌های زنده تلویزیونی و گزارش‌های پی‌درپی و مصاحبه‌های تلویزیونی با فضانوردان، باعث شود که حوصله‌شان سرنرفته و این ارتباط همیشگی با زمین مانع افسردگی‌شان بشود. ولی فرض کنید که فضانوردان قاط نزنند ولی کامپیوترشان قاطی کند، می‌شود یک چیزی تومایه‌های اودیسه 2001!
اما همه می‌دانند که مهم‌ترین بخش این قضیه تأمین پول لازم برای این سفر است. ناسا تخمین دقیقی از هزینه‌ها ندارد و در همین برنامه که ناسا در تگزاس برگزار کرد عدد‌هایی از 20 تا 450 میلیارد دلار به‌عنوان هزینه برگزاری این سفر اعلام شده‌است.
خرس‌ها در مریخ
روسها فعلا ساکت هستند و درباره برنامه‌های فضایی خود زیاد حرفی از مریخ نمی‌زنند. اما معلوم است که آن زیر‌ها خبرهایی هست. همه می‌دانند که روسها دقیقا 44 سال است که آرزوی لیس‌زدن بستنی یخی روی مریخ را دارند.
شوروی اولین بار، در دهه ۱۹۶۰ می‌خواست فضانورد به مریخ بفرستد. می‌بینید این ملت چه‌قدر اعتماد به نفس دارند!
در آن طرح، اول چند راکت، قسمت‌های ۸۰ تنی را به مدار می‌فرستادند تا با استفاده از آن قسمت‌ها، فضاپیمایی با جرمی حدود ۲۵۰ تن ساخته‌شود. می‌بینید، مهندسان ناسا برای سفر به ماه نیاز به خلاقیت زیادی هم نداشتند!
اما چون سفری که روسها پیش‌بینی کرده بودند، بیش از دو سال طول می‌کشید، تنها منبعی که می‌تواند انرژی موتورهای الکتروراکت را تأمین کند، انرژی هسته‌ای بود. در ظاهر نیروی بالابرنده کم این موتورها در مدت چند ماه سرعت فضاپیما را کم می‌کند. پس از گذشتن فضاپیما از حلقه شعاع زمین، گروهی از ۶ فضانورد خود را به فضاپیما می‌رسانند. بر اساس این طرح، در هنگام ورود به مریخ باید تمام ورود و خروج‌ها از کابین خدمه صورت گیرد و سپس سکو‌های اکتشافی و راکتورهای هسته‌ای خود را روی آن ایجاد کنند. این سفر درمدار مریخ حدود یک سال طول می‌کشید.
در اوایل دهه ۱۹۷۰ طرح شکل واقعی‌تری به خود گرفت. در این طرح اندازه‌های فضاپیما بسیار کوچک‌تر شد. فضاپیمای مریخی به شکل یک سوزن بلند درآمد. یک خارج‌کننده برای امنیت راکتور تعبیه شد و تعداد خدمه تا ۴ نفر کم شد.
با این‌حال روسها مدتی است که درباره مریخ سکوت اختیار کرده‌اند. اما سال گذشته آکادمی علوم روسیه اعلام کرد که دنبال پنج داوطلب سفر به مریخ است.
البته این تقاضا برای سفر به مریخ نبوده بلکه برای آزمایش روی شرایط پزشکی و روانی فضانوردان در این مأموریت بوده است. اگر روسها دنبال تعیین شرایط حاکم بر حال و احوال پزشکی و روانی فضانوردان هستند، پس حتما از نظر فنی هم پیشرفت‌های قابل توجهی داشته‌اند که فعلا اعلام نکرده‌اند. به‌قول وزیر ارتباطات خودمان، دارند چراغ خاموش حرکت می‌کنند!
